Repertuar III Anarchistycznego Festiwalu Filmowego

Nieśmiertelny las

Nesmrteľný les, reż. Erik Baláž, Robert Valovič, Słowacja, 2017, 52 min.,
język: słowacki, napisy: polskie

„Nieśmiertelny las” opowiada historię niedostępnego skrawka prastarego lasu w Tatrach, gdzie od wielu wieków rosną limby. W tej krainie niedźwiedzia spotkamy duże drapieżniki. Człowiek nie wycina tam drzew, a pojawienie się kornika i powalone przez wiatr drzewa są integralną częścią świata przyrody, w który nie ingerują ludzie.

Film przypomina nam o potrzebie ochrony ostatnich fragmentów naszych lasów w Karpatach. Nie mamy ich wcale tak dużo, a wciąż nie są odpowiednio chronione. „Nieśmiertelny las” ocaliła jego stosunkowa niedostępność. Inne lasy nie mają takiego szczęścia, i są wycinane.

Niewątpliwą zaletą filmu są ujęcia dzikich zwierząt w ich naturalnym środowisku, bez zakłócania im spokoju i bez wabienia. Twórcy „Nieśmiertelnego lasu” musieli spędzić wiele miesięcy w oczekiwaniu na takie spotkanie.

[opis za: http://www.turnickipn.pl]

***

Zagrożone dzieciństwo: aresztowania dzieci w Jerozolimie

Precarious Childhood: Arrests of Jerusalemite Children, reż. May Odeh, Palestyna, 2016, 15 min., język: arabski, napisy polskie.

W kwietniu 2019 r. w izraelskich więzieniach i aresztach znajdowało się 215 dzieci. Dokument przygotowany dla Stowarzyszenia na rzecz Wsparcia Więźniów i Praw Człowieka Addamer (Sumienie) pokazuje praktyki aresztowań, przesłuchań oraz aresztów domowych stosowanych na masową skalę wobec palestyńskich dzieci przez izraelskie służby porządkowe. Dokument skupia się na sytuacji w okupowanej Jerozolimie Wschodniej, która została – pomimo międzynarodowego sprzeciwu wobec tej decyzji – zaanektowana przez Izrael w 1980 roku..

***

ACAB

ACAB (Trouble), reż. submedia, USA, 32 min, język: angielski, napisy: polskie

Policja to linia frontu państwa. Jej zadaniem jest obrona i wzmacnianie wszystkich nielegalnych hierarchii władzy. Są ochraniaczami buldożerów i rurociągów. Są pałkami i gumowymi kulami używanymi do rozbijania demonstracji. Są strażnikami kapitału. Są ciemiężcami.

Wewnętrzne kryzysy kapitalizmu stanowią coraz poważniejsze zagrożenie dla podstaw władzy państwowej na całym świecie. W efekcie rządzący podwajają procedury bezpieczeństwa wewnętrznego w swoich krajach, najczęściej poprzez intensywne szkolenia wojskowe. Często ma to charakter kontr-partyzanckiego procesu, zacierającego  tradycyjny podział na krajowe służby policyjne i wojskowe. Jednak te działania tylko generują bunt społeczny.

***

Huligladni

W lutym 2014 r. Bośnią i Hercegowiną wstrząsnęły masowe protesty społeczne – w ponad 20 miastach setki ludzi brały udział w spontanicznych wiecach kwestionując nacjonalistyczną narrację, narzuconą społeczeństwu w czasie wojny domowej w latach 1992-95. Iskrą, która stała się początkiem tego ruchu, była walka robotników ze sprywatyzowanych zakładów pracy w Tuzli walczących o zaległe wynagrodzenia. Z czasem jednak ruch ten zaczął przekształcać się w szerszy protest przeciwko porządkowi społeczno-politycznemu w Bośni i Hercegowinie. “Huligladni” (“Chuligani”) to historia narodzin i powolnego zamierania ruchu lokalnych wieców.

***

Zbrojna miłość

Armed Love, reż. Murray Healey, Wielka Brytania, 2017, 51 minut, język: angielski, napisy: polskie

Oddolna produkcja brytyjskiej organizacji anarchistycznej Class War. Jej bohaterką jest Marija Spiridonowa, rosyjska rewolucjonistka i jedna z przywódczyń lewicowych eserów (Partii Socjalistów-Rewolucjonistów), w różnych okresach współpracujących z bolszewikami, kiedy indziej ostro przez nich zwalczanych. Film ukazuje jednocześnie heroiczne i tragiczne losy Spiridonowej jako niezwykle popularnej wśród chłopstwa obrończyni ich interesów i ofiary rozgrywek politycznych na szczytach rewolucyjnej władzy. Spiridonowa jawi się tu jako ludowa bohaterka, nieprzejednana w obronie swych ideałów, pomimo prześladowań najpierw ze strony caratu, a potem dawnych bolszewickich sojuszników.

***

Przełamując strach

Ditching the fear, reż. Rosa Cannone, Johanna Schellhagen, Niemcy 2015, 80 min., język: włoski, napisy polskie.

Od 10 lat sektor logistyki we Włoszech jest areną ostrych konfliktów pracowniczych. Główną rolę odgrywają  w nich imigranci i imigrantki z krajów Bliskiego Wschodu, Afryki i Azji. Konflikty prowadzone są przez radykalne związki zawodowe wywodzące się tradycji “komitetów oddolnych” (Comitati di base), Często przyjmują formę dzikich akcji strajkowych lub blokad centrów dystrybucyjnych oraz konfrontacji z policją. “Przełamując strach” w reżyserii Rosy Cannone i Johanny Schellhagen to opowieść o tym, w jaki sposób zróżnicowanej grupie pracownic i pracowników udało się zjednoczyć i podjąć walkę – pomimo ciężkich warunków pracy, niestabilności zatrudnienia, różnic językowych i kulturowych oraz represyjnej polityki państwa i kapitału.

***

Bezrobotni

Nezaposleni ljudi, reż. Želimir Žilnik, 1968, 10 min., język: serbochorwacki, napisy: polskie.

dokument ukazujący dramatyczne losy grupy bezrobotnych w kraju, w którym oficjalnie panuje pełne zatrudnienie.

***

Mali pionierzy

Pioniri maleni, mi samo vojska prava, svakog dana nicemo ko zelena trava, reż. Želimir Žilnik, 1967, 12 min., język: serbochorwacki, napisy: polskie

Film opowiada o losach bezdomnych i zaniedbanych dzieci, w tym wyrzuconych na margines dzieci romskich w socjalistycznej Jugosławii.

***

Czarny Film

Crni film, reż. Želimir Žilnik, 1971, 17 min., język: serbochorwacki, napisy: polskie

Jeden z najbardziej znanych filmów Zilnika przedstawia losy bezdomnych sześciu mężczyzn, których reżyser zaprasza do swego domu i usiłuje pomóc.

***

Wypadki czerwcowe

June Turmoil, reż. Želimir Žilnik, 1969, 10 min. język: serbochorwacki, napisy: polskie

Film pokazuje masowe demonstracje jugosłowiańskich studentów, wspierane m.in. przez robotników i znanych artystów przeciw autorytarnej polityce biurokratycznej władzy, nazywającej się „socjalistyczną”.

***
Sieć

Сети, reż. anonimowy, Rosja 2019, 30 min, język: rosyjski, napisy polskie

W przeddzień wyborów prezydenckich i mistrzostw świata w piłce nożnej w Rosji zaczęły się represje przeciwko antyfaszystom i anarchistom. Jesienią 2017 roku w mieście Penza zostało aresztowanych 6 osób – niektórym z nich podrzucono broń i materiały wybuchowe. Po zatrzymaniu funkcjonariusze Federalnej Służby Bezpieczeństwa zaczęli torturować zatrzymanych antyfaszystów: rażono ich prądem, bito, wieszano głową w dół. Podczas tortur funkcjonariusze zmuszali aktywistów do przyznania się, że to oni stworzyli terrorystyczną organizację “Sieć”.

Zatrzymania w sprawie “Sieci” trwają do dzisiaj, tak jak i procesy zatrzymanych w 2017 aktywistów. Dokument ukazuje kulisy państwowego spisku wymierzonego przeciwko rosyjskiemu ruchowi antyfaszystowskiemu i anarchistycznemu.

***

Kolektywna ekonomia: ostatnia europejska rewolucja

Economia col·lectiva. L’última revolució d’Europa, reż. Eulàlia Comas, Hiszpania, 2014, 67 min., język: kataloński, napisy: polskie.

Hiszpańska wojna domowa (1936-39) to wydarzenie powszechnie znane. Jednak wciąż niewiele osób wie, że w jej cieniu przeprowadzona została “ostatnia europejska rewolucja”  – niemal całkowite uspołecznieniu katalońskich zakładów pracy i przejęcie ich zarządzania przez pracowników i pracownice. Dokument przybliża nam wydarzenie będące największą próbą realizacji koncepcji anarchistycznego syndykalizmu, oddolnej transformacji ekonomicznej i przeorganizowania stosunków społecznych. O tym niezwykłym doświadczeniu opowiadają przede wszystkim sami uczestnicy przemian – robotnicy i robotnice skolektywizowanych fabryk, ostatni świadkowie anarchistycznej i samorządnej Katalonii.

***

Próba mikrofonu

reż. Marcel Łoziński, Polska 1980, 19 min., język: polski.

Speaker zakładowego radiowęzła w warszawskiej fabryce kosmetyków „Pollena-Uroda” realizuje program, w którym zadaje robotnicom i robotnikom pytanie, czy czują się gospodarzami fabryki. Odpowiedzi są zaskakujące, szczególnie dla dyrekcji. Ta stwierdza, że dziennikarz “stawia niewłaściwe pytania”. W efekcie bohater traci pracę, a reżyser Marcel Łoziński zostaje wyrzucony z Wytwórni Filmów Dokumentalnych. “Próba mikrofonu” to oddanie głosu osobom pracującym w Pollenie oraz ukazanie ich świadomości pod koniec lat 70.

***

Wenezuela. Sprawić, by ekonomia zawyła.

Make the economy scream, reż. Aris Chatzistefanou, Grecja, 2019, 80 min,
język: grecki, hiszpański, angielski, napisy: polskie.

Ostatnie wydarzenia w Wenezueli są szeroko komentowane przez światowe media. Według popularnych przekazów w kraju panuje socjalistyczna dyktatura, która doprowadziła do “kryzysu humanitarnego”. Obalenie panującej władzy ma przynieść demokrację i dobrobyt, a dokonać ma tego opozycja we współpracy ze Stanami Zjednoczonymi i Europą.

Jednak czy ten obraz jest w ogóle prawdziwy? Jak wygląda rzeczywisty system władzy w Wenezueli? Stany Zjednoczone troszczą się o Wenezuelczyków, czy raczej o ich ropę i zasoby naturalne? I w końcu – czy w kontekście poprzednich interwencji USA w Ameryce Łacińskiej ta nie powinna bardziej niepokoić?

Grecki reżyser jedzie do kraju “rewolucji boliwariańskiej”, by spróbować odpowiedzieć na powyższe pytania, ale przede wszystkim – by zrozumieć jaką rolę odgrywa wenezuelski kryzys w mediach. W tym celu rozmawia z mieszkankami kraju, ekonomistami, ekspertami, dziennikarzami. Film zręcznie dekonstruuje medialną narrację o Wenezueli i obnaża podwójną moralność zachodniego świata, odwołując się przy tym do historii relacji między USA i Ameryką Łacińską, a także do współczesnych wydarzeń, m.in. w Katalonii.

***

Biała Siła – spotkanie z wrogiem

White Right: Meeting the Enemy, reż.  Deeyah Khan, Wielka Brytania, 2017, 55 min. język: angielski, napisy: polskie.

Kiedy Deeyah Khan miała sześć lat, ojciec zabrał ją na pierwszą antyrasistowską demonstrację. Był on pakistańskim imigrantem w Norwegii, który obiecywał córce: że sytuacja się poprawi; że gangi skinheadów terroryzujących ich rodzinę i innych, niedługo staną się reliktami przeszłości; że fanatyzm należy do historii i że nadejdą czasy tolerancji.

Trzydzieści lat później nadal czekamy na to obiecane jutro. Prezydent USA prowadzi antymuzułmańską propagandę, skrajna prawica zyskuje w niemieckich wyborach, w Wielkiej Brytanii rośnie liczba przestępstw z nienawiści – dzieląca, populistyczna retoryka zaraża polityczny i publiczny dyskurs zachodnich demokracji. Film Deeyah Khan, Biała Siła – spotkanie z wrogiem stawia pytanie: „dlaczego?”.

Deeyah znajduje się na linii frontu rasistowskich wojen w Ameryce, szczególnie po sukcesie filmu JIHAD, w którym rozmawiała z radykalnymi brytyjskimi muzułmanami, którzy kiedyś walczyli w imię jihadu w Afganistanie, Iraku, Bośni i Czeczeni, a teraz żałują tego, co robili. Reżyserka rozmawia twarzą w twarz z faszystami, rasistami i zwolennikami ideologii „alt-right”, dzięki której Donald Trump został prezydentem. Prowadzi rozmowy ze wszystkimi: od ulubieńca Breitbart Richarda Spencera, po lidera największej amerykańskiej organizacji neonazistowskiej, Jeffa Schoepa. Potrzeba Deeyah, aby znaleźć głęboko ludzkie powody, stojące za przerażającymi siłami społecznymi, otwiera nowe możliwości kontaktu i rozwiązań. Zamiast ich zbywać i traktować jak potwory, Deeyah z determinacją odkrywa ludzi skrytymi pod tymi maskami.

Gdy próbuje odnajdywać prawdziwe historie poza nagłówkami gazet, dotrzeć do prawdziwych ludzi, jej własne uprzedzenia i granice tolerancji są poddawane próbie. A to wszystko dzieje się jeszcze zanim Deeyah trafia w sam środek rasistowskich zamieszek na niesławnym marszu „Unite the Right” w Charlottesville w Wirginii. Znajdując się w bezpośrednim niebezpieczeństwie, doświadcza agresji słownej z obydwu stron coraz brutalniejszego podziału. Czy Deeyah będzie w stanie w myśl słów Martina Kinga Juniora („miłość jest jedyną siłą, która może przemienić wroga w przyjaciela”), odnaleźć w sobie siłę, aby zaprzyjaźnić się ze swoimi rozmówcami – z faszystami? Czy jej empatia rozciągnie się na neonaizstów? Nawet gdy mówią jej prosto w oczy, że jest dla nich podczłowiekiem?

Biała Siła jest najbardziej osobistym filmem autorki. „The Times of London” pisał o filmie: „Khan używa twardych i miękkich umiejętności, aby odkryć powody nienawiści. Zmusza rozmówców, by spojrzeli jej – ich tak zwanemu wrogowi, prosto w oczy. To dociera do nich i przynosi rezultaty. Deeyah Khan to niezwykła twórczyni”.

***

Operacja Hamburg

Hamburger Gitter, reż. Marco Heinig, Steffen Maurer, Niemcy, 2018, 80 min., język: niemiecki, napisy polskie.

W lipcu 2017 roku, w Hamburgu, podczas szczytu G20 spotkali się przedstawiciele najbogatszych państw. Wydarzeniu towarzyszyły masowe i gwałtowne manifestacje przeciwko globalnej polityce ekonomicznej, społecznej i ekologicznej. Ujęcia płonących samochodów na ulicach i starć z policją obiegły wszystkie możliwe media – również w Polsce.

Policyjna operacja ochrony światowych elit przed społecznym gniewem okazała się największym tego typu działaniem w historii powojennych Niemiec. Jednak wśród chwytliwych medialnie obrazów chaosu i ulicznych walk zabrakło merytorycznych analiz wydarzeń, a tym bardziej krytycznego spojrzenia rolę niemieckiej policji w tamtych dniach. Jako społeczeństwo otrzymaliśmy mainstreamowy, propagandowy przekaz: światowi liderzy troszczą się o ludzkość, a policja z konieczności zmuszona jest użyć przemocy wobec agresywnych manifestantów.

Film “Operacja Hamburg” proponuje odmienne, analityczne spojrzenie na pamiętne wydarzenia z Hamburga. Stawia istotne pytania: jaką rolę we współczesnych państwach odgrywają służby mundurowe? Czemu zabrakło ich, gdy skrajna prawica próbowała wywołać pogrom w jednym z niemieckich miast, a zjawili się w pełnym rynsztunku naprzeciw ekologicznych aktywistów? Analogie można mnożyć bez końca.

By zrozumieć znaczenie jakie dla aparatu represji i społeczeństwa miały hamburskie wydarzenia, twórcy filmu rozmawiają z przedstawicielami różnych środowisk – działaczami i działaczkami społecznymi, reprezentantami policji, dziennikarzami, politykami.

“Operacja Hamburg” to przenikliwy obraz niepokojących działań policji we współczesnym, demokratycznym państwie, realizowanych pod nieuwagą społeczeństwa, którego wzrok zwrócony jest raczej ku państwowej przemocy w tradycyjnych reżimach na wschodzie Europy. Jednak czy na Zachodzie aparat represji jest bardziej “demokratyczny”?

***

Umrzeć siejąc życie

Morir sembrando vida, reż. Matias Quinzo, Marcus Mendvil, Gwatemala 2015
60 min., język hiszpański, napisy polskie.

Przodkowie dzisiejszych mieszkańców Gwatemali uprawiali kukurydzę. Uważali ją nie tylko za podstawę żywienia, ale przede wszystkim – za  święte ziarno. Poprzez wieki jej uprawa stanowiła bazę kulturową i pożywienie dla setek lokalnych wspólnot. Dziś, w obliczu systemu narzucającego import i monokulturę, zagrożona jest nie tylko święta kukurydza i przyszłość ziem uprawnych, lecz także sięgająca tysięcy lat kultura reprezentująca ludy Gwatemali.

“Umrzeć siejąc życie” to przejmujący film o walce gwatemalskich rolników z multikorporacjami eksploatującym Amerykę Łacińską.